Memorie Moments AVRO: Tussen Kunst & Kitsch 2004

Dit kleine doosje trekt eigenlijk helemaal niet aan maar geeft op de voorkant in enkele woorden toch de kern van de zaak weer. Verdere basisinformatie (leeftijd, aantal spelers en speelduur) ontbreekt weliswaar volledig.
Het thema van deze memory-domino-variant is de wereld van de kunst. Met dit spel willen de makers de spelers confronteren met de grens tussen kunst en kitsch. Zoals ook vermeld op de doos sluit men hiermee aan op het bekende Avro-programma.
Het basismateriaal voor beide spelvarianten bestaat uit 54 vierkante legkaartjes waarop telkens 4 verschillende halve kunstvoorwerpen staan afgebeeld. In totaal zijn op deze manier 124 voorwerpen verwerkt. Telkens als een speler een voorwerp d.m.v. twee kaartjes kan vervolledigen, scoort hij de waarde ervan. In het handige spelregel- en overzichtsboekje staat voor elk voorwerp naast de taxatiewaarde (gegeven door experts) ook een korte beschrijving. In elk van beide spellen komt het er uiteindelijk op aan een zo waardevol mogelijke verzameling aan spullen aan te leggen.
De eerste spelvariant - expertspel genoemd - is een domino-variant. Alle kaartjes worden willekeurig onder de spelers verdeeld. De startspeler kijkt na of hij een passend duo bezit. Indien dit zo is, legt hij dit open op tafel en scoort hij de waarde van dit voorwerp. Daarna komen de spelers in zitvolgorde aan beurt. Wie een kaartje bij het openliggende geheel kan aansluiten, ontvangt direct de bijbehorende taxatie. Het komt er dus niet alleen op aan te zien of je al dan niet kunt aanleggen maar ook of dit interessant is. Misschien moet met het aanleggen van een specifiek kaartje gewacht worden tot een andere (en lucratievere) aanlegmogelijkheid opduikt. Het is en blijft de bedoeling om kunst van kitsch te onderscheiden. Dit eerste spel verloopt in elk geval heel rustig. De enige moeilijkheid die sommige spelers ondervinden - maar dat is een logisch gevolg van de gekozen lay-out - is de overzichtelijkheid. Het aantal combinatiemogelijhkeden groeit nl. tijdens het spel. Ook het leren ontdekken van al deze aanlegplaatsen is een heus en niet te onderschatten spelelement.
De tweede spelvariant - het memoriespel - is van een totaal andere soort. Zoals de naam reeds aangeeft duikt hier een - niet te onderschatten - geheugenfactor op. Alle kaartjes worden verdekt in een rechthoek van 9 bij 6 gelegd. Wie aan de beurt komt draait twee kaartjes open en kijkt na of daarmee een of ander voorwerp kan samengesteld worden. Alleen als dit zo is, blijft deze speler aan beurt. In het andere geval worden de kaartjes verdekt terug gelegd. Het samengestelde voorwerp levert de speler de bijbehorende taxatiewaarde op indien hij beslist om te stoppen. Daarmee verdwijnen deze kaartjes dan ook uit het spel. Een speler kan echter ook beslissen om nog een derde (of vierde...) kaartje om te draaien. Telkens als dit aansluit bij de eerder omgedraaide kaartjes mag verder gespeeld. Natuurlijk kan de speler - en daarmeee wacht hij wellicht niet te lang - ook beslissen om te stoppen en zijn score te noteren. Het spel eindigt hier als met de overblijvende kaartjes geen enkel voorwerp nog vervolledigd kan worden. Dit spelmechanisme is misschien wel leuk maar spreekt volwassenen, de beoogde doelgroep voor dit kunstspel - veel minder aan. Bovendien verloopt het vervolledigen van voorwerpen een stuk toevalliger. Alle aangeboden informatie (4 halve voorwerpen per kaart!) onthouden is nl. weinigen gegeven.
Al bij al is dit doosje toch een behoorlijke vertaling van het aangeboden thema. Vooral spelvariant 1 is erg geslaagd. Inhoudelijk is heel wat informatie op originele wijze gebundeld. Op deze manier wordt dit doosje ook voor al wie van kunst houdt en zich wil laten verrassen een hebbedingetje.

Dit spel werd speciaal voor het AVRO-programma Tussen Kunst & Kitsch gemaakt. Het is in eerste instantie een MEMORY-Spel met toegevoegd een extra puntentelling met de waarde van de voorwerpen. De tweede spelvorm is een soort domino. In de hier getoonde vorm is het nooit in de winkel verkocht maar was het uitsluitend via de AVRO verkrijgbaar en tijdens de opnames op lokatie. De spellen werden in een display met 12 spellen aan de AVRO geleverd (zie foto 7 en 8).

Hoewel al de namen van de deskundigen wel in het boekje moesten voorkomen mocht de naam van Fred Horn als spelauteur niet worden vermeld omdat deze verder geen relatie met het programma als zodanig had. Van Fred Horn werd verwacht dat hij een spel ontwikkelde waarbij veel voorwerpen die ook in het programma hadden kunnen voorkomen moesten worden geportretteerd, waarbij er ook Kitsch voorbij moest komen.
Hij heeft toen een oud principe van een DOORLOPENDE PUZZEL omgewerkt naar een legspel met vierkante tegels en een ‚memory’-extra. Vervolgens is het „verkrijgen van mogelijk waardevolle artikelen” door de samenvoeging van 2 plaatjes omgezet in een spel om het rijkst te worden met de compleet gemaakte voorwerpen. Een soort memory spel voor volwassenen dus. Alle voorwerpen zijn in overleg met de deskundigen gekozen.
De totale plaat bestaat uit 5 rijen en 9 kolommen; totaal 45 tegels die een mathematische DONUT vormen: een begrip uit de wiskunde. Links sluit op rechts aan en onder op boven.
De eerste afgeleide van dit spel voor de B2B-markt was de Picture Puzzle Quiz voor ABN/Amro. De DONUT was daarbij 5 x 7 met langwerpige tegels.

Daarna werkte de auteur voor Nova Carta de zaak om naar de huidige serie met een DONUT van 5 x 5. Nova Carta gebruikt dit principe in de Memory Moments reeks, waarbij er dan ook vraagkaarten zijn.

Voor de Retail-markt (Spellenwinkels) is er een vereenvoudigde versie gemaakt in een doos. Uiteraard moesten de deskundigen hieruit verdwijnen omdat deze anders royalties hadden geclaimd.

Foto 2,4: Wilma's Spellen en Puzzels
Foto 1,3,5-8: Collectie Fred Horn