Koffer executieve functies (kleuter)

Executieve functies zijn verbonden met schoolprestaties, zoals lees- en rekenvaardigheden, probleemoplossend vermogen en de sociaal-emotionele ontwikkeling. Deze Spellenkoffer werd ontwikkeld om executieve functies bij kleuters te versterken.

Uitleg executieve functies

Wanneer er sprake is van tekorten in EF, heeft dit invloed op vele aspecten van gedrag. Kinderen met executieve functieproblemen gaan vaak onderpresteren. 

Wanneer er sprake is van inhibitieproblemen, kan dit zich uiten in onder andere ongeremdheid en impulsiviteit, wat weer kan leiden tot onaangepast gedrag en/ of aandachtstekort-/hyperactiviteitstoornissen – ADHD. Wanneer de mentale flexibiliteit onvoldoende ontwikkeld is, uit zich dit mogelijk in rigide, stereotiepe gedragingen en moeilijkheden in de regulatie en aanpassing van motorische handelingen. Deze kenmerken zijn onder andere terug te zien bij personen met een autismespectrumstoornis.  Kinderen met problemen bij het executief functioneren krijgen vaak onterecht labels opgeplakt. 

Wanneer we ons richten op het executief functioneren van kinderen, krijgen we meteen concrete interventiemogelijkheden. We zien op welke functie een kind uitvalt en kunnen deze gericht gaan trainen en versterken.  

Het Onderzoek

De focus in dit project ligt op het trainen van executieve functies door middel van spel
Uit het geheel van mogelijke executieve functies, weerhielden we 3 kern-executieve functies: werkgeheugen, flexibiliteit en inhibitie.
 

Ter versterking van deze executieve functies werden een aantal spellen geselecteerd door het Team uit het Spellenarchief. De selectie gebeurde door het invullen van een didactogram per spel en een korte testronde waarbij de spellen door verschillende kinderen werden gespeeld.
 
In het praktijkluik werden spellen uitvoerig getest door een uiteenlopend doelpubliek van leerkrachten, GON- en zorgleerkrachten, 3de-jaarsstudenten uit de lerarenopleiding lager onderwijs en kinderen uit de basisschool. 
De spelers en spelbegeleiders vulden een beoordelingsformulier in per spel.
 
Spellen die het meest inzetten op de kern-executieve functies en het meest positief bevonden werden in de beoordelingsformulieren, werden weerhouden. Hiervan werd een spellenkoffer samengesteld met 14 spellen.

Er werd naast het ontwikkelen van een spellenkoffer ook een meetinstrument opgemaakt. Met dit meetinstrument is het mogelijk om na te gaan in welke mate een spel oefent op een bepaalde executieve functie. Dit meetinstrument kan ingekeken worden bij VIVES SpellenLab.
Ook voor meer informatie over het onderzoek kunt u terecht bij de medewerkers van VIVES SpellenLab.

De inhoud van de spelkoffer

Na het onderzoek werd de koffer samengesteld.
Er werden 14 spellen uitgekozen.
Voor elke executieve functie werden 5 spellen uitgekozen (Inhibitie: 4). 

Werkgeheugen
Schalkse schelmen
Rapido
Gemaskerde nacht
Pengoloo
Dier op dier
 
Flexibiliteit
Folanimos
Mix Max Dieven
Loco
Ik wil koekjes
Little Action
 
Inhibitie
Flo Fladdermuis
Vlotte geesten
Fonkelschat
​Roodkapje


Prijs en uitlenen

In de koffer is ook een bundel terug te vinden met een spelfiche per spel en extra uitleg. Daarnaast is een volledige bundel beschikbaar met uitleg over executieve functie.

De ontleenperiode is 1 maand.
​Uitleenprijs: 45 euro exclusief BTW. Waarborg: 50 euro.

Doelgroep: kleuters + leerlingen uit het eerste leerjaar

Uilenen kan via mail: spellenlab@vives.be met vermelding van 

  • naam koffer
  • uitleenperiode
  • facturatiegegevens
Op
aanvraag

Taalspellen in de kleuterklas

Kinderen ontwikkelen hun taal in interactie met anderen. Het is dus van groot belang dat kinderen in de kleuterklas veel gelegenheid krijgen tot luisteren, spreken, ervaringen uitwisselen en delen, om zo hun taalvaardigheid te vergroten. Tijdens deze sessie geven we een ruim overzicht van de betere actuele (taal)spellen die geschikt zijn voor kleuters. We schenken aandacht aan woordenschat, spreken en luisteren, ontluikende geletterdheid… Iedereen krijgt de kans om enkele van de spellen zelf uit te proberen. We staan ook stil bij de spellen die bruikbaar zijn om taal te oefenen bij anderstaligen. Op de eerste plaats leren we vooral om plezier te beleven aan taal en het spelen met taal.
Onderwijs
Zorgsector
Op
aanvraag

STEM oefenen met spel: lager onderwijs

In het STEM-onderwijs draait alles rond het onderzoekend leren, het experimenteren. Maar dit onderzoekend leren staat heel nauw in verband met het probleemoplossend en creatief leren. Waar ligt de grens? Via bordspellen leren kinderen redeneren en oplossingen bedenken om de probleemopstellingen op te lossen. Ze leren verschillende denkoperaties toepassen.Aan de hand van enkele spellen leren we kinderen hoe ze verschillende denkoperaties kunnen toepassen en worden ze zo gestimuleerd om denkproblemen op te lossen. Het is dan ook heel belangrijk dat kinderen op een leuke en speelse manier omgaan met probleemopstellingen en door ‘try and error” hun denkvermogen verder kunnen ontwikkelen. Zo kunnen ze later makkelijker zelfregulerend redeneren en dit toepassen in de dagdagelijkse realiteit.We schenken ook aandacht aan verschillende soorten denkspellen: solitaire, strategische en coöperatieve denkspellen. Je krijgt als leerkracht een breed gamma aan denkspellen voorgeschoteld zodat er binnen het vakgebied STEM creatief kan omgesprongen worden met ruimtelijke en andere problemen. 
Onderwijs

Executieve functies trainen met spellen. Focus op kleuters en lagere schoolkinderen (VOLZET)

Deze workshop is volzet en wordt hernomen op 12 december 2023 (9.30-12.30u). Executieve functies zijn verbonden met schoolprestaties, zoals lees- en rekenvaardigheden, probleemoplossend vermogen en de sociaal-emotionele ontwikkeling. Deze spellenkoffer werd ontwikkeld om executieve functies bij leerlingen te versterken.Wanneer er sprake is van tekorten in EF, heeft dit invloed op vele aspecten van gedrag. Kinderen met executieve functieproblemen gaan vaak onderpresteren. Wanneer er sprake is van inhibitieproblemen, kan dit zich uiten in onder andere ongeremdheid en impulsiviteit, wat weer kan leiden tot onaangepast gedrag en/ of aandachtstekort-/hyperactiviteitstoornissen – ADHD. Wanneer de mentale flexibiliteit onvoldoende ontwikkeld is, uit zich dit mogelijk in rigide, stereotiepe gedragingen en moeilijkheden in de regulatie en aanpassing van motorische handelingen. Deze kenmerken zijn onder andere terug te zien bij personen met een autismespectrumstoornis.  Kinderen met problemen bij het executief functioneren krijgen vaak onterecht labels opgeplakt. Wanneer we ons richten op het executief functioneren van kinderen, krijgen we meteen concrete interventiemogelijkheden. We zien op welke functie een kind uitvalt en kunnen deze gericht gaan trainen en versterken.  In deze vorming bekijken we kort de therorie rond executieve functies en gaan we daarna aan de slag met spellen.We voorzien coöperatieve spellen die het samenwerken verbeteren maar ook competitieve spellen en solitaire spellen die kinderen zelfstandig kunnen spelen. Er zal een specifiek aanbod zijn al naargelang jouw voorkeur gaat naar spellen voor kleuterleeftijd of voor lagere schoolleeftijd.
Onderwijs
Zorgsector