Iedereen heeft het recht om te spelen! In VIVES Spellenlab kwamen en komen nog steeds op regelmatige basis vragen binnen naar spellen om executieve functies te oefenen, geschikt voor de doelgroep van jongeren en volwassenen met een verstandelijke beperking. Voor ons eerste PWO-project ‘Spel op Maat’ zijn we uitgegaan van deze oproep vanuit het werkveld, specifiek gericht op jongeren en volwassenen met een verstandelijke beperking. We vertaalden deze oproep naar ons concreet project om spellen te selecteren en aan te passen die geschikt zijn om de executieve functies te trainen bij deze doelgroep.
Onderzoek
Aan de hand van een literatuurstudie en een bevraging van het werkveld maakten we een eerste selectie van spellen die zoveel mogelijk voldeden aan deze beide voorwaarden: functie - trainen van executieve functies - en doelgroep - jongeren en volwassenen met een verstandelijke beperking. Het bleek dat de combinatie van beide voorwaarden geen evidentie was waardoor het project ‘Spel op Maat’ dus effectief een hiaat kon invullen.
De ervaringen tijdens de spelrondes met bestaande spellen en onze prototypes werden in combinatie met de resultaten van de bevragingen gebundeld in een overzichtelijk document, waarbij per spelaspect beschreven staat wat de aandachtspunten zijn bij het kiezen en ontwerpen van een spel voor de doelgroep.
In dit project wilden we enerzijds op zoek te gaan naar een bruikbare methodiek om spelmomenten te observeren van de doelgroep jongeren en volwassenen met een verstandelijke beperking. Anderzijds wilden we op basis van deze bevindingen spellen uitproberen die specifiek inzetten op het trainen van executieve functies, en die spellen als basis gebruiken voor het ontwerpen van nieuwe spelconcepten.
Uiteindelijk ontwierpen we vier spelprototypes in een spellenreeks met een overkoepelend thema, die kunnen ingezet worden in de doelgroep van jongeren en volwassenen met een verstandelijke beperking, met focus op het trainen executieve functies. Aan de hand van observaties tijdens verschillende spelrondes pasten we deze prototypes in een cyclisch proces verder aan.
De prototypes en testmomenten
De protoypes werden bij de doelgroep uitgebreid getest waardoor er na de eerste versie nog verschillende aanpassingen werden aangebracht.
Ons testpubliek was alvast heel erg enthousiast!
Spelkoffer huren
Er werden 10 exemplaren van deze spelkoffer geproduceerd.
In elke spelkoffer zitten 4 spellen die na elkaar in een verhaal of afzonderlijk gespeeld kunnen worden.
- Rommelige ridders
- Tocht door het bos
- Drakendoolhof
- Feest... feest... feest
Elk spel traint een of meerdere executieve functies op een speelse manier.
De spellen bestaan uit duurzaam materiaal (forex), zijn voldoende groot en hierdoor goed hanteerbaar.
De spelregels werden zo opgesteld waardoor alle spellen op verschillende niveaus gespeeld kunnen worden (van eenvoudig tot moeilijk). Hierdoor zijn ze voor een hele grote doelgroep toegankelijk.
De afbeelding zijn kleurrijk, duidelijk en eenvoudig, maar niet kinderachtig!
nov
28
2024
Taal in een doosje (lagere school + eerste graad secundair)
09.30 - 12.30 u.
Doelgroepleerkrachten 1ste graad secundair onderwijs – Nederlands, Frans, EngelsDoelstellingen- kennismaken met de didactische mogelijkheden van gezelschapsspellen- reflecteren over die mogelijkheden in de klaspraktijk en linken aan het leerplan Nederlands- bekijken van mogelijkheden om spellen aan te passen voor de lessen Frans en EngelsInhoudIn deze sessie geven we een ruim overzicht van het huidige aanbod aan creatieve taalspellen binnen de domeinen luisteren, spreken, schrijven en lezen. We loodsen jullie door de ongelooflijke verscheidenheid aan spelideeën.Iedereen krijgt de kans om enkele van de spellen zelf uit te proberen. Daarnaast geven we enkele concrete tips om taalspellen te gebruiken in de lessen Frans en Engels en om spellen te spelen met de hele klas. WerkvormenEen luister- en doesessie met actieve betrokkenheid van de deelnemers.Voorstellen, uitproberen en bespreken van een selectie gezelschapsspellen met een educatievemeerwaarde.
Onderwijs
nov
28
2024
De Taalbox: taalspellen voor de lagere school en 1ste graad secundair onderwijs
09.30 - 12.30 u.
Spellen kunnen een grote meerwaarde hebben om taal (in al zijn facetten) te stimuleren. Hierbij denken we niet alleen aan typische taalspellen, maar ook aan spellen waarbij de communicatie gestimuleerd wordt zoals bijvoorbeeld het geval is bij coöperatieve spellen.In deze sessie geven we een ruim overzicht van het huidige aanbod aan creatieve taalspellen binnen de domeinen luisteren, spreken, schrijven en lezen. We loodsen jullie door de ongelooflijke verscheidenheid aan spelideeën.Iedereen krijgt de kans om enkele van de spellen zelf uit te proberen. Daarnaast geven we enkele concrete tips om taalspellen te gebruiken in de lessen Frans en Engels en om spellen te spelen met de hele klas.Naast taalspellen, bekijken we ook andere spellen, met een eenvoudige uitleg, die kunnen ingezet worden bij het aanleren van een andere taal. Bij alle spellen zoomen we in op de mogelijkheden om ze aan te passen aan de doelgroep. Tijdens deze workshop worden een aantal heel bruikbare spellen voorgesteld en uitgeprobeerd.DoelgroepLeerkrachten lager onderwijsleerkrachten 1ste graad secundair onderwijs – Nederlands, Frans, EngelsDoelstellingen- kennismaken met de didactische mogelijkheden van gezelschapsspellen- reflecteren over die mogelijkheden in de klaspraktijk en linken aan het leerplan Nederlands- bekijken van mogelijkheden om spellen aan te passen voor de lessen Frans en EngelsInhoudIn deze sessie geven we een ruim overzicht van het huidige aanbod aan creatieve taalspellen binnen de domeinen luisteren, spreken, schrijven en lezen. We loodsen jullie door de ongelooflijke verscheidenheid aan spelideeën.Iedereen krijgt de kans om enkele van de spellen zelf uit te proberen. Daarnaast geven we enkele concrete tips om taalspellen te gebruiken in de lessen Frans en Engels en om spellen te spelen met de hele klas. WerkvormenEen luister- en doesessie met actieve betrokkenheid van de deelnemers.Voorstellen, uitproberen en bespreken van een selectie gezelschapsspellen met een educatieve meerwaarde.
Onderwijs
dec
11
2024
Executieve functies trainen met spellen. Focus op kleuters en onderbouw lagere school
09.30 - 12.30 u.
Inschrijven is voorlopig nog niet mogelijk.Executieve functies zijn denkproceseen. Ze zijn verbonden met schoolprestaties, zoals lees- en rekenvaardigheden, probleemoplossend vermogen en de sociaal-emotionele ontwikkeling. Minder goed functionerende executieve functies zorgen vaak voor minder goede schoolprestaties.Executieve functies ontwikkelen nog gedurende de kindertijd en adolescentie. We kunnen de executieve functies ook stimuleren door ze te trainen. In deze vorming bekijken we kort de theorie rond executieve functies en gaan we daarna aan de slag met spellen.We voorzien coöperatieve spellen die het samenwerken verbeteren maar ook competitieve spellen en solitaire spellen die kinderen zelfstandig kunnen spelen. In deze workshop focussen we op spellen voor kleuters en de onderbouw lagere school.
Onderwijs
Zorgsector
dec
12
2024
Executieve functies trainen met spellen. Focus op bovenbouw lagere school + jongeren
09.30 - 12.30 u.
Executieve functies zijn verbonden met schoolprestaties, probleemoplossend vermogen en de sociaal-emotionele ontwikkeling. Wanneer er sprake is van tekorten in EF, heeft dit invloed op vele aspecten van gedrag. Jongeren met executieve functieproblemen gaan vaak onderpresteren. Wanneer er sprake is van inhibitieproblemen, kan dit zich uiten in onder andere ongeremdheid en impulsiviteit, wat weer kan leiden tot onaangepast gedrag en/ of aandachtstekort-/hyperactiviteitstoornissen – ADHD. Wanneer de mentale flexibiliteit onvoldoende ontwikkeld is, uit zich dit mogelijk in rigide, stereotiepe gedragingen en moeilijkheden in de regulatie en aanpassing van motorische handelingen. Deze kenmerken zien we onder andere bij personen met een autismespectrumstoornis. Jongeren met problemen bij het executief functioneren krijgen vaak onterecht labels opgeplakt. Wanneer we ons richten op het executief functioneren van jongeren, krijgen we meteen concrete interventiemogelijkheden. We zien op welke functie een jongere uitvalt en kunnen deze gericht gaan trainen en versterken. In deze vorming bekijken we kort de therorie rond executieve functies en gaan we daarna aan de slag met spellen.We voorzien coöperatieve spellen die het samenwerken verbeteren maar ook competitieve spellen en solitaire spellen die jongeren zelfstandig kunnen spelen. Focus op leeftijd bovenbouw lagere school en jongeren.
Onderwijs
Zorgsector