Zug um Zug: Europa 2005

Het moest er van komen... Na de Verenigde Staten en België (als speciale uitbreiding op Ticket to Ride) heeft nu ook Europa een eigen speelbord waarop fans van dit 'Spiel des Jahres 2004' hun hartje kunnen ophalen.
Na een eerste blik op de doos en het speelbord lijkt er - buiten het speelbord en de opdrachten natuurlijk - weinig nieuws te bespeuren. Bij nader toezien is er echter meer aan de hand en zijn er her en der toch enkele (ingrijpende) aanpassingen of uitbreidingen aangebracht. Wellicht werd om deze reden gekozen om dit spel als een aparte doos uit te brengen en niet - zoals bij bekroonde spellen schering en inslag is geworden - als uitbreiding op de 'basisdoos'.
De hoofdlijnen van het spel blijven onveranderd. Wie aan de beurt komt, heeft nog steeds de keuze om ofwel wagonkaarten bij te nemen ofwel te investeren in een of andere route. Daarbij geven de toevallige opdrachten nog steeds de richting aan waarin gebouwd zal worden. Bij het trekken van de startopdrachten duikt echter al een eerste belangrijk verschil op t.o.v. het origineel. Hier vormen de zes langste routes een aparte trekstapel. Elke speler krijgt zo bij het begin (naast 3 'gewone') één opdracht die 20 of 21 punten kan opbrengen. Tijdens het spel zelf duiken geen nieuwe lange routes meer op. Dit kon bij Ticket to Ride wel eens helemaal anders verlopen. Daar kregen sommige spelers de kans om twee of meer lange trajecten te creëren waar anderen zich tevergeefs moesten behelpen met korte opdrachten. Tijdens het spel zelf kunnen nu enkel nog opdrachten bijgetrokken worden met een waarde van 5 tot 13 punten.
Het verwerven van wagon- of locomotiefkaarten verloopt op identieke wijze evenals het investeren in een of ander traject. De lengte van de trajecten is echter aangepast waardoor de langste route nu zelfs uit 8 velden bestaat! Het aantal superkorte routes (één enkel veld) is gelukkig ook heel beperkt. (Op de Belgische kaart komen er daarentegen heel veel voor waardoor dan ook vaak op een heel andere manier moet gespeeld worden.)
De twee belangrijkste nieuwigheden hebben ook betrekking tot de getekende routes op het speelbord. Naast gewone (gekleurde of neutrale) routes komen nu ook trajecten voor waarbij gebruik wordt gemaakt van een overzetdienst en routes die door een tunnel verlopen. Alle routes waarop een overzetboot wordt gebruikt zijn grijs gekleurd. De overzetvelden zelf worden gekenmerkt door een locomotiefje. Dit houdt in dat de kleur van de wagonkaarten vrij mag gekozen worden maar dat (minstens) voor elk locomotiefveld een jokerkaart (= locomotiefkaart) moet gebruikt worden. Het bezetten van een route met tunnels - duidelijk herkenbaar door de vetomrande velden - is misschien niet moeilijker maar houdt in elk geval meer risico's in. De kostprijs (= aantal in te leveren kaarten) ligt nl. niet op voorhand vast! Bestaat een route bv. uit 4 vakjes dan moeten nog steeds zoveel passende kaarten ingeleverd worden maar moet bovendien nog nagekeken worden of er extra kosten zijn. Voor elke tunnelroute (onafhankelijk van haar lengte) worden de bovenste drie wagonkaarten van de trekstapel open gelegd. Voor elke kaart die dezelfde kleur heeft van de kaarten waarmee betaald wordt, moet de speler een extra kaart ingeven. Alleen als hij dit niet kan, mag hij zijn kaarten terug nemen en blijft de route vrij. Deze twee aanpassingen zorgen er in elk geval voor een andere dynamiek in het spel.
Als laatste grote nieuwigheid beschikt elke speler in dit spel over 3 stationsgebouwen. Wie wil kan deze (na betaling) inzetten op het bord. Zo kan in elke stad één enkel stationsgebouw opgericht worden. Met zo'n gebouw kan een speler gebruikt maken van een route van een andere speler om zo zijn opdrachten beter (of sneller) te vervullen. Deze gebruikte route telt logischerwijs niet mee voor de bonus 'langste route'.
Al deze nieuwigheden maken van deze Europa-editie een meer volwassen spel waardoor het origineel onmiddellijk veel lichter lijkt. In elk geval blijft de Amerikaanse editie een aanrader voor 'beginners'. In een voetnoot verontschuldigd de auteur zich voor de (soms grote) geografische foutjes op het bord. De kaart met de politieke situatie van 1901 doet inderdaad soms de wenkbrauwen fronsen...