Rafa Rafa 1980

Door het spel Rafa Rafa te spelen, ervaren jongeren aan den lijve wat het is om plotseling ondergedompeld te worden in een heel ander milieu waar de voorschriften en afspraken totaal anders zijn dan wat ze traditioneel gewoon zijn.
Stel je voor. De deelnemers worden opgesplitst in twee groepen en gaan naar twee goed gescheiden lokalen. Elke groep wordt ondergedompeld in een eigen cultuur. Dit gebeurt d.m.v. een duidelijk afgesproken spel met een totaal ander doel. Ik zou nu in feite die twee spellen eventjes moeten uitleggen. Maar ik doe het niet. Want dan verklap ik veel te veel. Laat ik me het hier bij houden: de ene groep wordt de Alfa-cultuur genoemd en de andere noemt zich de Beta-cultuur. Beide groepen verschillen heel wat van elkaar. Hun spel heeft een totaal ander doel. De manier waarop ze hun doel bereiken verschilt ook. Het spelmateriaal dat ze gebruiken is ook anders. En hun manier van voorkomen, van presenteren verschilt ook vrij duidelijk.
Door elke groep vooraf een twintigtal minuten te laten oefenen in hun spel worden de spelers ondergedompeld in een sfeer waar ze helemaal in opgaan. Belangrijk detail: op dit ogenblik weten ze nog niet wat er gebeurt in de andere groep!
En dan komt het: de begeleider in elke groep spreekt nu voor de eerste keer over de andere groep en stelt een soort uitwisselingsprogramma voor. De groep duidt één speler aan die drie minuten op bezoek mag bij de andere groep. Gelijktijdig sturen beide culturen hun speler. Die komt met heel zijn ervaring, spelregels, afspraken en manier van zijn terecht in een groep waar het spelverloop totaal anders is! Cultuurschok! Want de spelers van de bezochte groep laten hem niet gerust. Ze gaan meteen naar hem toe om hun - totaal ander - spel te spelen. Hij valt compleet uit de boot omdat hij niet beseft wat er hier precies aan de hand is. Na drie minuten keert hij met een verward verhaal terug naar zijn eigen cultuur om verslag uit te brengen. Vervolgens mogen beide culturen b.v. drie mensen op reis sturen die na hun drie minuten misschien in staat zijn om iets meer details te geven van wat er daar precies aan de hand is. Het uiteindelijke doel van Rafa Rafa is een soort detectivespel waarbij beide culturen proberen te achterhalen hoe het spel in de andere groep gespeeld wordt. Het uitsturen van verkenners wordt herhaald totdat iedereen eens de kans kreeg om in de andere cultuur op bezoek te gaan.
Beide groepen overleggen nu even en komen dan samen in een groter lokaal. Een nabespreking volgt. Kunnen de Alfa’s de Beta-cultuur uitleggen en omgekeerd? Hoe hebben de Beta’s gereageerd op de eerste Alfa-bezoeker? Hoe voelde die eerste Alfa-bezoeker zich precies? In welke cultuur zou je het liefst willen wonen?
En dan heel belangrijk: kent iemand nog zo’n situaties? Als hier dan verhalen opduiken van kinderen die b.v. eens bij hun tante een week moesten logeren omdat hun eigen ouders op reis waren, waarbij ze, ondanks het feit dat ze hun best deden, toch de huisregels schonden, krijgt dit spel een heel duidelijke meerwaarde. Van hieruit is het maar een kleine moeite om naar migranten, godsdienstbeleving en op het eerste zicht afwijkend gedrag te gaan.
Schitterend spelconcept! Echt waar. Een must voor elke jeugdbeweging of school.