Dixit 2008

Dixit (aantonende wijs V.T.T. derde persoon enkelvoud, "heeft gezegd"), was in 2008 Spel van het Jaar in Frankrijk en lijkt nu de rest van Europa te veroveren. Terecht.
Er zijn zo’n spellen waarvan het spelmateriaal je meteen zin geeft om een partij te spelen. Deze set kaarten is uiterst verzorgd en teder geïllustreerd. Elke tekening roept verschillende gevoelens op en kan op verschillende manieren geïnterpreteerd worden. En daar draait het om in dit spel.
Elke speler krijgt 6 kaarten in de hand. De startspeler kiest er eentje in het geheim uit en legt die verdekt op tafel. Hierbij vertelt hij zijn medespelers iets over deze kaart. Dat kan door één woord, een volledige zin of zelfs een referentie naar een boek of film. Je creativiteit bepaalt wat je zegt.
Maar. Als je een omschrijving uitkiest die te makkelijk is, zal die straks door alle medespelers geraden worden. Ook een te moeilijke of te abstracte beschrijving van je kaart leidt tot moeilijkheden. Wie het spel Barbarossa kent, herkent dit spelsysteem.
Want nu moeten alle andere medespelers ook in het geheim een kaart uitkiezen die volgens hen past bij de zopas uitgesproken omschrijving. Als de actieve speler b.v. een kaart selecteert met de uitdrukking “dagdromen” dan zoekt iedereen een kaart uit zijn hand die ook wel bij die omschrijving past. Het kan best zijn dat een medespelers toevallig een betere kaart in zijn hand heeft dan de speler aan beurt.
Alle geselecteerde kaarten gaan verdekt naar de verteller die ze nadien open op een rijtje legt. Nu wordt het spannend. De medespelers moeten nu onderzoeken welke kaart van de actieve speler was. Ze zien hun eigen kaart (als afleider) ertussen liggen en weten dat er nog zo’n afleiders open liggen. Wat zou de speler aan beurt gekozen hebben? Met stemkaartjes bepalen de medespelers in het geheim hun keuze.
De actieve speler draait die stemkaartjes nu open en legt ze onder de gekozen kaart. Nu volgt de ontknoping:
Indien alle medespelers of geen enkele medespeler de kaart van de actieve spelers gekozen hebben, dan scoort de speler aan beurt geen enkel punt, maar alle medespelers juist wel 2p. Een te makkelijke of te moeilijke omschrijving wordt dus afgestraft. In het andere geval (als dus minstens één iemand correct gekozen heeft, maar wel niet iedereen), scoort de verteller en de spelers die de kaart aangeduid hadden elk 3p.
Blijven nog de stemmen over voor kaarten die door medespelers toegevoegd werden. Wel, de speler wiens kaart stemmen kreeg, scoort 1p per ontvangen stem.
Iedereen vult zijn hand terug aan tot 6 kaarten en de volgende speler in de rij wordt actieve verteller. Zo gaat het spel verder tot de voorraad kaarten op is en wint de speler die dan de meeste punten gescoord heeft.
Dixit is een spel waar je een beetje moet aan wennen. Het is soms makkelijker om een kaart te selecteren bij een omschrijving van een medespeler dan om er zelf eentje te formuleren. In een allereerste ronde raadt elke speler meestal wel de kaart van de actieve speler. Maar na enkele ronden, en vooral met meerdere spelers, begint iedereen in de juiste sfeer te komen om net geen te vage omschrijvingen te geven. Elke speler is bij elke fase van het spel betrokken. Daardoor blijft elke ronde opnieuw spannend. Vooral het onthullen van de gekozen kaarten vormt een knap moment. Iedereen is immers benieuwd welke kaarten bij de voorgestelde omschrijving geselecteerd werden. Dat er hier vragen, opmerkingen en soms wel heel vreemde commentaren gegeven worden, is niet verwonderlijk. Zo van: Wat zie jij in godsnaam in die kaart om te passen bij de omschrijving “ruimte”? Totdat je vriendelijk attent gemaakt wordt op de vele kleine sterren die achter het raam blinken...
De kaarten zijn voortreffelijk geïllustreerd. Hier krijgt de ontwerper (Marie Cardouat) alle lof. Echt waar.
Dixit is een aanrader. En niet enkel als tussendoortje. Ook in het onderwijs (taal, sociale vaardigheden, muzische creativiteit...) mag dit spel zijn plaats opeisen.