Everdell 2020

Everdell is een vallei waar een bijzondere beschaving woont met boswezens in speciale gebouwen. Elke speler ontwikkelt zijn eigen stad om zoveel mogelijk punten te scoren.

Op het grote speelbord is een weide waar permanent 8 boswezen- en gebouwkaarten "te koop" zijn. Daarnaast een flink aantal bijzondere locaties waar je grondstoffen kan ophalen (takken, hars, kiezelstenen en bessen). Telkens je een nieuwe partij start worden ook nog gebeurtenistegels en boskaarten geplaatst (de doos bevat er veel meer dan nodig zodat je elke keer een ander speelbord krijgt).

Elke speler staat het spel met minimum 5 boswezen- en/of gebouwkaarten en 2 arbeiders. Het spel staat in de winter. In de volgende ronden (lente en zomer) krijgen de spelers er 1 arbeider bij en bij de start van de laatste ronde (herfst) krijg je nog eens 2 arbeiders ter beschikking. Je start zonder geld en zonder grondstoffen.

Wie aan de beurt komt kan een arbeider inzetten of een kaart in zijn stad plaatsen.
Arbeiders worden op speciale locaties geplaatst. Daardoor kan je in de meeste gevallen grondstoffen krijgen, extra kaarten ontvangen en later ook nog eens speciale acties uitvoeren.

Kaarten kan je uitspelen in je stad (max. 15 kaarten per stad) vanuit je hand of vanuit de weide. Je moet dan wel de benodigde grondstoffen inleveren. Die kaarten geven je soms onmiddellijk een extra voordeel (grondstoffen) of kan je later gebruiken om kaarten goedkoper aan te kopen. De kaarten zelf tonen ook de punten die je ermee scoort.
Sommige kaarten bevatten ook een locatie waarop je je arbeiders kan inzetten. En sommige van die locaties zijn open zodat een andere speler ook (dankbaar) gebruik kan maken van een kaart in je stad.
Alle kaarten zijn van een bepaald type (5 soorten kleuren). Dat is ook belangrijk. Want wie als eerste 3 gelijke types (van één symbool 4) kan verzamelen verdient een van de 4 gebeurtenistegels die weer 3p extra waard is.
De paarse kaarten geven extra punten volgens een aantal boswezens of soort gebouwen in je stad.
Er is dus van alles waar je kan voor gaan. Welke grondstoffen verzamel ik om welk wezen of gebouw in mijn stad te plaatsen? De kaarten uit de weide zijn voor iedereen beschikbaar. Dus wel even opletten als je te lang spaart voor een bepaalde kaart. De meeste locaties waar je arbeider grondstoffen ophaalt zijn van het gesloten type (er kan er maar 1 staan). Enkele locaties zijn open (er kunnen meerdere arbeiders komen). Dat vraagt dus ook planning. Heb je echt 3 bessen nodig dan is er maar 1 locatie waar dat kan...

De eerste ronde (winter) duurt heel kort. Je mag al blij zijn als je twee of drie kaarten in je stad kan plaatsen (je start immers met slechts 2 arbeiders die dan nog grondstoffen moeten ophalen). Bij ons eerste spel schoten we in paniek hoe we er ooit zouden in slagen om onze steden tot 15 kaarten op te vullen.

Wie geen arbeider meer kan inzetten of kaart kan kopen moet zich op het volgende seizoen voorbereiden. Je ontvangt dan een extra arbeider en je mag je groene kaarten in je stad nog eens activeren (in de lente en de herfst - ronde 2 en 4). Tijdens de zomer krijg je twee kaarten uit de weide. Er is wel een limiet van 8 kaarten in je hand. Dus ook hier wat plannen is belangrijk. Er zijn locaties waar je arbeiders extra kaarten ontvangen of waar ze overtollige kaarten kunnen afgooien voor iets anders.

Dus na de eerste ronde (winter) volgt de lente. En die verbaast je. Alhoewel je slechts 1 arbeider extra hebt, stijgen je aantal mogelijkheden enorm. Daar zorgen de leuke acties op de kaarten voor. En voor je het weet bezit je tijdens de derde ronde (zomer) reeds meer dan 10 kaarten in je stad en heb je tijdens de herfst dankzij de twee extra arbeiders plotseling veel te veel mogelijkheden. Dus niet te vlug te groot worden is ons advies. Tijdens de laatste ronde wordt het echt geen probleem om je 15de kaart in te bouwen.
Wat wel een probleem is is om kaarten uit je stad te verwijderen om te vervangen door betere! Met sommige kaarten lukt dat. Maar reken er niet op. Doordat je over heel veel grondstoffen kan beschikken tijdens die laatste ronde kan je ook heel interessante kaarten (met veel punten) kopen als je er tenminste nog plaats voor hebt!

Zo verloopt het spel. Elke speler komt in uurwijzerzin aan de beurt en kan een arbeider inzetten, een kaart kopen en inbouwen of zich voorbereiden op het nieuwe seizoen. Spelers wachten niet op elkaar op het einde van een seizoen. De ene kan dus gerust nog in de lente zitten terwijl een andere al volop in de zomer speelt. Enkel op het einde van de herfst (laatste ronde) wacht iedereen op elkaar totdat iedereen gepast heeft.
Dan worden de punten berekend om de winnaar te bepalen.

Commentaar

Wat een prachtig spel!
Niet alleen grafisch. Een grote 3D boom. Heel mooi getekende kaarten. Maar vooral een fantastisch spelsysteem. Echt heel knap hoe al die kaarten magnifiek met elkaar combineren. In slechts 4 ronden genoeg grondstoffen verzamelen om 15 kaarten in je stad te spelen met een beperkt, weliswaar groeiend aantal, arbeiders. Heel knap.
Er speelt een aanvaardbare dosis geluk mee. De handkaarten die je bij de start krijgt kunnen goedkoop zijn (en dus vrij vlug uitspeelbaar, waardoor je stad vlotter nieuwe grondstoffen genereert). Je kan ook pech hebben en een set vrij dure kaarten in je hand hebben waardoor je tijdens die eerste ronde een zwakkere stad bouwt. Meestal kan je dit later wel wat goed maken.
Het leuke is ook dat elk spel terug helemaal anders is door de verschillende kaarten, je kunt het blijven spelen zonder dat het saai wordt, want je moet telkens opnieuw een andere tactiek aanwenden. Het is echter aangeraden om bij de pinken te blijven, want voor je het weet is de speler na je weg met de kaart die je zelf zo goed had kunnen gebruiken, maar die je even over het hoofd zag.
Er is een vorm van interactie tussen de spelers ingebouwd, wat voor ons een vrij belangrijk criterium is. Dit wordt onder andere bewerkstelligd door de kaarten in de weide die door iedereen kunnen genomen worden. Vlug sparen voor een interessante kaart is dus belangrijk. De meeste locaties kunnen slechts één arbeider ontvangen. En de kaarten in je eigen stad kunnen locaties bevatten die andere spelers ook kunnen bezetten. Maar doordat je met zoveel ineens rekening moet (wilt) houden, ben je vooral op je eentje bezig en heb je meestal geen flauw benul van of je nu al dan niet een voorsprong hebt op de andere spelers.

Er is ook nog een solo-versie die ook heel goed speelt.
Een topper dus voor jaargang 2021.