Expos 1998

Elke speler krijgt 100.000 EUR die hij achter zijn zichtscherm verbergt. Daarna ontvangt iedereen vier schilderijen. Tijdens het spel kunnen meer schilderijen aangekocht worden waarmee de spelers exposities houden. Zodra iemand zijn vierde reeks op tafel plaatst, eindigt het spel en wordt de waarde van elke uitgespeelde expositie bepaald. De speler met het meeste geld wint.
De spelauteurs hebben 126 schilderijen zorgvuldig geselecteerd. Ze zijn geschilderd door 21 verschillende kunstenaars (6 per schilder) en onderverdeeld in 9 verschillende thema’s (14 schilderijen per thema). De grote kaarten bevatten heel wat informatie: een foto van een detail van het schilderij, titel, jaartal en museum, naam van de schilder en thema.
Nadat iedereen vier schilderijen ontving als startcollectie worden 10 schilderijen verdekt weggestopt en de overige in vier gelijke stapels in een soort ronddraaiende schildersezel gestopt. Van elk van de vier stapels is enkel de foto zichtbaar. Alle andere informatie zit netjes weggestopt. De spelers proberen exposities op tafel uit te spelen. Een expositie moet uit minstens 3 schilderijen van eenzelfde thema of 2 schilderijen van eenzelfde artiest bestaan.
Wie aan de beurt komt, kan één van de vier zichtbare schilderijen aankopen voor 20.000 EUR (je kan ook de bovenste van de 10 onzichtbare werken kiezen). De illustratie moet je een idee geven over het te verwachten thema. Sommige spelers zullen wellicht ook de schilder herkennen. Wie niet zo aangelegd is in kunst moet niet wanhopen. Het is goed mogelijk om dit spel te spelen zonder een grote voorkennis. Komt een speler aan beurt die een of meerdere exposities bezit, dan kan hij deze voor zich op tafel uitspelen. Hij ontvangt dan 20.000 EUR van de bank per reeks. Later kan een speler aan beurt reeds uitgespeelde exposities uitbreiden met één of meerdere schilderijen. Hiervoor ontvangt hij dan 5.000 EUR.
Indien enkel schilderijen zouden aangekocht of exposities uitgespeeld worden, zou het spel wat eentonig verlopen. Om hier wat aan te doen, bedachten de spelauteurs een reeks evenementkaarten waarvan er op het einde van elke speelbeurt eentje getrokken wordt. Hierdoor eindigt de speler zijn beurt met een veiling van één van zijn eigen schilderijen of worden de vier zichtbare schilderijen in de schildersezel één voor één per opbod verkocht waarbij de speler aan beurt een privilege heeft om er eentje van aan te kopen tegen de hoogst geboden prijs. Soms zegt de evenementkaart dat je een medespeler van diefstal beschuldigt. Als hij een willekeurig getrokken schilderij uit zijn handvoorraad niet herkent, verliest hij die. In het andere geval krijgt hij een financiële compensatie. De jokerkaarten geven je een reductie op een volgende aankoop, maar sommige kaarten beboeten je omwille van het hebben van die kaarten. Kortom een typische Franse inslag op het spelverloop. Sommige spelers hebben daar duidelijk meer moeite mee dan anderen omdat de onvoorspelbaarheid van de evenementkaarten soms net iets te groot wordt. Gelukkig blijven je uitgespeelde exposities netjes op tafel liggen.
Zodra iemand zijn vierde expositie op tafel plaatst, eindigt het spel meteen. Niet heel eerlijk omdat het dan goed mogelijk is dat niet iedereen even veel keer aan de beurt kwam. De spelers bepalen de waarde van hun uitgespeelde exposities, voegen daar hun cash geld aan toe, verminderen dit met 5.000 EUR per schilderij nog in de hand en kijken dan benieuwd rond wie de winnaar wordt.
De schilderijen zijn voortreffelijk geselecteerd. Elke speler krijgt een handige samenvatting van de spelregels en een goed overzicht van de thema’s en schilders. De schildersezel waarin de aan te kopen schilderijen ronddraaien werkt heel goed. Je leert kijken naar schilderijen om te achterhalen van wie die zou kunnen zijn. De thema’s geven kunstleken de mogelijkheid om toch zinvolle reeksen te verzamelen. De veilingen geven het spel een tactisch tintje: doordat je ziet wat elke speler reeds uitgespeeld heeft, kan je goed kiezen welk schilderij je ter veiling aanbiedt. Op het juiste moment één of meer spelers tegen elkaar laten opbieden, verhoogt je inkomsten. De Franse taal vormt geen probleem tijdens het spelen. Je moet je vooral concentreren op de thema’s en de schilders. De tekst op de evenementkaarten vormt geen groot probleem. Er zit altijd wel iemand aan tafel die de tekst begrijpt. Expos bevalt. Het spel leert je kijken naar schilderijen. De veilingen en uit te spelen exposities maken er iets leuks van. Jammer dat deze doos niet overal te koop is en wel redelijk duur is.