Crook$ (Crooks) 2012

Crooks is een heerlijk klein kaartspel, heel vlot aan te leren, nostalgische lay-out en een spelverloop met gevoel voor keuzes alhoewel je erg afhankelijk bent van de kaart die je op dat moment bezit.

Je kan het niet laten om te stelen. Het liefst van al in huizen die veel geld opbrengen. Maar je schakelt handlangers in om het vuile werk te doen. Welke handlanger je in welk huis laat inbreken is een beslissing die je bij elke beurt moet afwegen.
Acht locatiekaarten worden in een rij (waarde 2-9) naast elkaar gelegd. Deze stellen de winkels en andere plekken voor waar kan ingebroken worden. Onder deze locaties kunnen de spelers in principe elk één dief plaatsen. Wie de dief met de meeste punten plaatst, verdient de punten van die locaties. Dit is het basisconcept.
Bij de start van het spel heb je echter geen enkele dief ter beschikking. Je moet die bij elke beurt rekruteren. Onderaan de tafel bevinden zich een reeks schuilplaatsen (hangouts) waar 2 tot 5 dieven zich schuilhouden (verdekt in een stapeltje liggen). Je moet evenveel dollars betalen als er kaarten in een schuilplaats liggen om er te kunnen rekruteren. Bij de start van het spel krijg je $18.
Je betaalt het geld aan de bank, neemt de stapel in je handen en je kiest één dief uit, legt de rest van de stapel terug en plaatst die dief in een kolom onder een locatiekaart naar keuze (in je eigen rij bepaald door je eigen gekleurde startkaart). In principe wordt je kaart open gelegd. Maar als je $1 extra betaalt, mag je deze verdekt neerleggen.
De dieven hebben bepaalde eigenschappen. Uiteraard. Zo hebben ze een bepaalde sterkte (tot maximum 10). Ze kunnen de waarde van het te overvallen pand verhogen of verlagen. En ze hebben een extra eigenschap: de zakkenroller neemt $2 uit de bank; de handlanger mag op één van je reeds geplaatste dieven gelegd worden; de verwisselaar komt in de plaats van een reeds eerder gespeelde eigen kaart en die kaart gaat naar een andere vrije locatie; de moordenaar schiet alle dieven van één speler neer in de kolom waar hij geplaatst zal worden; de spion kan in de verdekte kaarten een kijkje nemen en de Kingpin met waarde 10 moet altijd open liggen en mag slechts als laatste dief uit een schuilplaats gerekruteerd worden. Sommige dieven behoren ook nog tot een bepaalde bende (rood, geel of blauw). Wie de meeste dieven van een bepaalde bende bezit krijgt extra punten op het einde van het spel.

Kortom. Niets is wat het lijkt. De meerderheden kunnen steeds wijzigen. De waarde van de buit staat niet vast en de verdekte kaarten kunnen voor serieuze verwarring zorgen bij de puntentelling maar verdekte kaarten kunnen hun bijzondere actie niet gebruiken.

Als iedereen past (omdat ze geen geld meer hebben om dieven te rekruteren) worden alle verdekte kaarten omgedraaid en wordt per locatie onderzocht welke speler de beste dief heeft ingezet en hoeveel punten die locatie nu wel waard is. De speler met de hoogste eindscore wint de partij.

Een partij speelt heel vlot. Je moet telkens proberen in te schatten wat je tegenstanders van plan zijn. Naarmate het spel vordert, krijg je steeds meer informatie omdat je de dieven bij de verschillende schuilplaatsen hebt leren kennen en je dus kan inschatten welke dieven met welke waarde en/of eigenschappen nog kunnen tevoorschijn komen.
Een aanrader binnen het genre vlotte kaartspellen met een extra twist.