De Kolonisten van Catan 1998

Dit spel is zonder twijfel de klassieker binnen de spellenwereld. Klaus Teuber heeft hiermee wellicht de grootste hit gescoord van de laatste vijftig - misschien wel honderd - jaar. Niet alleen het thema, ook het spelverloop en de voortdurende betrokkenheid van alle spelers spreekt velen steeds opnieuw aan. Wie dit nog niet heeft, moet daar zo snel mogelijk iets aan doen!
De titel verraadt het al: de deelnemers proberen elk zo lucratief mogelijk het eiland ‘Catan’ te koloniseren door er straten, dorpen en steden op te plaatsen. Wie als eerste de noodzakelijke 10 zegepunten kan verzamelen, wint.
Leuk is dat elke keer opnieuw een ander starteiland gecreëerd wordt door de losse speelbordstukken op een andere manier tot een groot zeshoekig eiland naast elkaar te leggen. De afzonderlijke bordonderdelen tonen elk één van de verschillende landschapstypes: gebergte, akkerland, weiland, leemgebied of bos. Bezit iemand een dorp of stad aan een van deze gebieden, dan ontvangt deze speler - indien de dobbelstenen dit toelaten - de bijbehorende grondstoffen: ijzererts, graan, wol, baksteen of hout. Deze grondstofkaartjes vormen de motor van het hele spel. Je moet ze niet alleen verzamelen, je moet er vooral welbepaalde combinaties mee vormen zodat je nieuwe investeringen - een weg, dorp of stad - op het speelbord kunt plaatsen.
Een speelbeurt is opgebouwd uit drie fasen. Eerst wordt gedobbeld en worden de inkomsten verdeeld. Op elke landschapskaart ligt een getalschijfje dat verwijst naar de som van beide dobbelstenen. Wordt de betreffende getalwaarde gedobbeld, dan krijgt elke speler met een dorp op een van de hoekpunten van dat landschap één passende grondstofkaart, wie daar een stad bezit, krijgt er zelfs twee! In een tweede fase kan met de speler aan beurt geruild worden. Deze fase is cruciaal om aan de nodige grondstoffen te geraken... Tijdens het spel kan een speler zijn ruilmogelijkheden verbeteren door te investeren in een of andere haven. Tenslotte kan de speler aan beurt één of meerdere volledige combinaties omzetten en het passende speelstuk op het bord plaatsen. Een dorp telt voor één zegepunt, een stad voor twee. (Let wel: een stad kan enkel uit een dorp ontstaan!) Straten zijn noodzakelijk om het eigen gebied te beschermen en uit te breiden.
Om de spanning er in te houden loopt er bovendien een rover rond die bij elke dobbelsteenworp met waarde 7 in actie treedt: Hij reduceert per speler het aantal grondstofkaartjes tot zeven en bezet daarenboven ook een gebied dat daardoor niets meer opbrengt. De opjagen en verplaatsen van de roverfiguur kan vaak een doel op zich worden in dit spel. Speciale kanskaarten die steeds een positieve invloed hebben voor de speler die ze aankocht maken het geheel goed speelbaar
Belangrijkste troeven van dit spel zijn overduidelijk de voortdurende interactie tussen de spelers, de grote variatie aan mogelijkheden om het spel te spelen en de groeiende spanning in de wedloop naar de nodige zegepunten. Nagenoeg iedereen die dit spel al heeft gespeeld, zal dit bevestigen. Toch moet gezegd dat een dosis geluk meestal niet onbelangrijk is. Enkel een goed gekozen uitgangspositie en een voortdurende deelname in de ruilfase kunnen deze factor minimaliseren.
Klaus Teuber heeft met ‘De Kolonisten van Catan’ de mensen duidelijk opnieuw rond de speeltafel gekregen. Misschien is dit wel de grootste verdienste van dit spel!